DAN OPŠTINE ZEMUN

Obeležavanje 97.godišnjice oslobođenja Zemuna u Prvom svetskom ratu svakog 5.novembra, na dan kada je 1918-e srpska vojska, posle dva veka oterala Austrougarsku iz Srbije, počinje polaganjem venaca na spomen - kosturnicu pogunilim oslobodiocima na Zemunskom groblju.

Poklanjajući se senima slavnih predaka, potomci, od najmlađih, koji prenose sećanje do zvaničnika i boračkih organizacija i udruženja, ne zaboravljaju dug i obavezu prema onima koji su stradali položivši svoje živote za slobodu davnog 5.novembra 1918.godine.
Sećanja na junaštvo i heroizam su neiscrpna, te su i ove godine prigodan recital izveli učenici OŠ "Svetozar Miletić" i Medicinske škole "Nadežda Petrović".

Dok na povratku sa ovog svetog mesta, kosturnice koja je između dve godine našeg poklonjenja senima poginulih oslobodilaca obnovljena i uređena, prolazimo našim gradom, svaka stopa našeg grada podseća na njegovu dugu i sjajnu istoriju. Ima li boljeg vodiča od žive legende, 86-godišnjeg Đorđa Aćimovića?
U porti grobljanske crkve Svetog Dimitrija, Hariševe kapele, kako je još znamo, sahranjeni su patrijarsi i sveštenstvo, ugledna gospoda i porodice koje su ostavile traga u životu svoga grada:
I sam zid koji opasuje Zemunsko groblje datira iz 17.veka, o čemu svedoče otvori za puškarnice i delovi opeke iz davnog vremena.
Preko puta se prostiru temelji Đurđevog grada na vidikovcu Gardoš - utvrđenje je postojalo od davnina i sa njega se osmatrao prilaz sa Dunava. Pogled na ušće dveju reka pratio je situaciju i sa beogradske strane, sa Kalemegdanske tvrđave, u istoj visinskoj ravni sa Gardošem.

U središtvu Đurđevog grada Mađari u za svega nekoliko meseci 1896.godine podigli jednu od tri milenijumske kule, kulu Sibinjanin Janka ili Janka Hunjadija, obeležavajući time dvovekovnu vladavinu Autrougarske na ovim prostorima. Kula je, prema kazivanju upućenih, imala temelje osam metara ispod zemlje kako bi mogla da izdrži sva kretanja tla. Na žalost, mnogo je manje tragova Đurđevog grada, od koje su na temeljima ostale samo ruševine. Osim činjenice da je bio smešten u vekovnoj tvrđavi sa koje se pružao najbolji pogled na prilazegradu s vode, zidovi sa puškarnicama i odajama samo najvećim entuzijastima i znalcima pružaju bolju predstavu o načinu života velikog vladara, despota Đurđa.
Drevnim stepenicama put vodi u deo grada koji je ime dobio po čuvenoj porodici Muhar.
Na Trgu Branka Radičevića nekada je bila i kuća velikog pesnika; jedno vreme je na tom mestu bio izgrađen i javni wc...
Duž Glavne ulice pružaju se stare fasade nekadašnjih domova poznatih zemunskih porodica.

Dominira zdanje vladičanskog dvora u kojem je stolovao Stefan Stratimirović, mitropolit karlovački, izgrađeno 1881.godine, u kojem je danas ekspozitura "Sosijete ženeral" banke.
Među građevinama se svojom lepotom ističe zdanje koje su Zemunci nekada zvali "Nedinica" zbog toga što je u njoj živela buduća supruga nekadašnjeg predsednika Vlade Kraljevine Srbije Milana Nedića. U broju 26 u Glavnoj ulici danas su butici i pekara "Hleb i kifle"...Svedočanstva o istoriji zdanja, naravno - nema.

U Glavnoj 18, 1717.godine, kada je Zemun oslobođen od Turaka, nekoliko dana proveo je austrijski car Karlo VI. Gostoprimstvo mu je ukazano u za ondašnje prilike reprezentativnoj gradskoj kući, koja je mogla da ugosti monarha jedne od najvećih sila ondašnje Evrope. U dvorištu zgrade bile su prostorije za carevu pratnju - danas se u njemu stanuje, a izgrađen je i tržni centar Zemunikum.
Na slavno vreme kada su Zemun pohodili carevi podseća jedva vidljiv natpis iznad portala - ulazne kapije u Zemunikum. Nismo uspeli da ga pročitamo, jer su slova sasvim izbledela.
Na putu ka Komandi RVO i PVO i, dalje, Domu vazduhoplovstva Glavnom je i čuveni kompleks "Central". Njegov raskošniji deo je zgrada preko puta današnjeg oronulog "Centrala". Nije, naravno, uvek bio takav.
U ovom delu hotela nalazio se smeštaj za bogatiju gospodu, a iz njega u "restoranski" deo preko ulice vodio je drveni most u visini današnjih prozora, kome odavno nema ni traga. Izuzetno bi bilo atraktivno obnoviti njegov nekadašnji izgled. Đorđe Aćimović u svojoj privatnoj kolekciji uspomena čuva jednu davnu fotografiju na kojoj se vidi nekadašnji kompletan izgled kompleksa "Central".
U Komandi vazduhoplovstva nekada je bila kasarna garnizona, a Dom vazduhoplovstva - Oficirski dom, do prekretničke u našoj  istoriji, 1945. godine...
Blistav sunčani dan obojio je nekakvom nestvarnom magijom ovu našu šetnju, punu novih saznanja zahvaljujući živoj neciklopediji
Zemuna, Đorđu Aćimoviću, kome se zahvaljujem na činjenicama koje su mi bile nepoznate.

Već šesnaestu godinu, otkako je osnovan Savez udruženja potomaka ratnika Srbije 1912-1920.godine, opštinsko udruženje "Branko Vukosavljević" iz Zemuna organizuje akademije na Dan osloobđenja Zemuna u velikoj sali Doma vazduhoplovstva. Odluka da se

5.novembar, kada je 1918-e srpska vojska proterala Austrougarsku i oslobodila naš grad, ustanovi kao Dan opštine doneta je 1998.godine.(Zemun je 54 godine Dan opštine slavio 22.oktobra, po datumu kada su ga od fašista oslobodili partizani 1944.)
Novoustanovljenu plaketu Potomaka predsednik Saveza udruženja potomaka ratnika Srbije 1912 - 1920.godine Ljubomir Marković uručio je predstavniku opštine Zemun, pomoćniku predsednika opštine, Karlu Kvapilu.
Marković je prisutne građane, potomke slavnih ratnika oslobodilaca, među kojima učenike osnovnih škola "Lazar Savatić" i "Svetozar Miletić", Zemunske gimnazije i Medicinske škole "Nadežda Petrović" podsetio na blistave pobede otpisane srpske vojske, koja je, oporavljena posle albanske Golgote, vaskrsla i oslobodila Otadžbinu za nekoliko meseci. boreći se sa brojčano nadmoćnijim i naoružanim neprijateljima, na frontu i u pozadini.
Na svečanoj akademiji su prigodne recitale izveli đaci zemunskih škola, a nastupio je i trio "Orion".

Na svečanoj sednici Skupštine opštine Zemun, koja se tradicionalno održava u velikoj sali Opere i teatra "Madlenijanum", u prisustvu visokih zvanica, predstavnika diplomatskog kora stranih zemalja u Srbiji, verskih velikodostojnika i građana, predsednik opštine Zemun Dejan Matić uručio je godišnja opštinska priznanja za izuzetne zasluge u svim sferama društvenog života.

Povelju za građanske zasluge sa medaljom - Zaslužni građanin Zemuna za oblast nauke dobio je dr Milivoje
S. Mišović, za zdravstvo prim.dr Tomislavu Stefanović, obrazovanja Salimu Gorancu, privrede Nikoli Ragužu, kulture Radomiru Putniku, humanitarni rad Nikolici Nedeljkoviću, za muziku Željku Šašiću i za sport Ivan Rodić.
Dobitnici javnog priznanja sa medaljom - Počasni građanin Zemuna dobili su glumački par Branka Pujić i Dragan Jovanović, a Povelja o prijateljstvu sa ključem Zemuna uručena je trofejnoj zemunskoj Muzičkoj školi "Kosta Manojlović".
Posle dodela  povelja i priznanja u programu su se predstavili najuspešniji đaci MŠ "Kosta Manojlović".